مقدمه و ضرورت اجرای طرح عظیم «کلاس شهر»
مهارتهاي شهروندي به انواع مختلف اجتماعي، اخلاقي، فرهنگي و… تقسيم ميشوند. امروزه توجه به مفهوم مهارت شهروندي و روشهاي ارتقاء آن در جهت بهبود توسعهی اجتماعي، بهعنوان يکي از اولويتهاي اساسي طراحان و برنامهريزان شهري در زيرشاخهی حقوق شهروندي تبديل شده است. بهطور کلّي، شرط اساسي شكوفايي و بالندگي هر جامعه، در توسعهی سرمايههای انساني و تربیت آنها نهفته است. آموزش، بهويژه آموزش شهروندی عامل اساسي در ارتقاء فرآيندهای توسعه به شمار ميرود.
برای ايجاد توسعه در يک جامعه وجود ارزشهايي لازم و ضروری است و با وجود اين ارزشها، انگیزههای فردی انسانها باعث ايجاد تغییر و رشد در خود و جامعه میشود و قابلیتهای آنها را شكوفا ميسازد؛ این مسئله در صورتي اتفاق می افتد که ارزشهای حاکم بر جامعه، مثبت و مؤثر باشند و انگیزهی افراد برای دنیاي امروزی که هر لحظه در حال تغییر است را تقويت نمايند.
امروزه تربیت شهروندان خوب، یکی از مهمترین وظایف نظامهای رسمی آموزشوپرورش در کشورها است. در بسیاری از کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه، مسئولان تعلیموتربیت با تدوین برنامههای آموزشی متنوع، تربیت شهروندی مناسب را در صدر اقدامات و فعالیتهای خود قرار دادهاند. شاید بتوان گفت درحالحاضر، تمامی کشورها این نگرانی را دارند که چگونه نسل جدید خود را، بهعنوان یک شهروند مفید، آماده کنند و روشهای مشارکت فعال در زندگی اجتماعی را به آنان بیاموزند.
تربیت شهروندی، مفهومی چندبعدی دارد که مفاهیم اخلاقی، زیستمحیطی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی را دربرمیگیرد. درواقع آموزش شهروندی، آمادهسازی کودکان، نوجوانان و جوانان برای پذیرش نقشها و مسئولیتهایشان بهعنوان یک شهروند است. بهكارگيري آموزش غيررسمي شهروندي در میان دانشآموزان دورهی ابتدایی و والدین آنها، میتواند موانع موقعيتي را بهدليل انگيزهی فردي يادگيرنده و موانع سازماني را بهدليل بهكارگيري از امكانات موجود جهت آموزش غيررسمي كنترل نمايد؛ و همين امر تلاشي مضاعف در جهت ارتقاء دانش شهروندان خواهد بود.
مدارس ابتدایی، پتانسيل بالايي از نظر برگزاري دورههاي آموزشي شهروندی به شيوة غيررسمي (غیر درسی) و رسمی دارند. مهارتهاي ارتباطي كه ضامن پيشرفت و بقاي روابط انساني و موفقيت شغلي و اجتماعي افراد در بزرگسالی است، در بین دانشآموزان و بهخصوص دانشآموزان دورهی ابتدایی بسيار ضعيف است؛ زيرا دانش و آگاهي اوليه براي دستيابي به عملكرد مناسب در دانشآموزان، والدین و حتی معلمان و مربیان مدرسه وجود ندارد و به آنها آموزشهاي لازم در اين زمينه داده نشده است.
امروزه نهادینهشدن مفهوم شهروندی و بالارفتن آگاهی شهروندان در زمینهی حقوق و تکالیف شهروندی میتواند راهگشای مشکلاتی باشد که حکومتها و مدیران شهری طی سالها و در پروژههای مختلف نتوانستهاند راهحلی برای آنها پیدا کنند. آگاهی از حقوق و تکالیف شهری، در درجهی اول باعث میشود که فرد، وظایف و تکالیف خود را بشناسد و آنها را بهنحو احسن انجام دهد. با ارتقاء آگاهی در جامعه، میزان مشارکت افزایش مییابد و موجب میشود تا فرد، در بطن برنامههای شهری قرار گیرد و با مسائل شهری آشنا شود؛ درنتیجه، نوعی حس تعلق مکان و دلسوزی در فرد ایجاد میشود و در چنین شرایطی، خود را بخشی از جامعه میپندارد و منافعش را از منافع جامعه جدا نمیداند.
بنابراین باتوجهبه ضرورتهای بیانشده و اهمیت فوقالعادهی آموزش شهروندی به دانشآموزان دوره ابتدایی و والدین و معلمان آنها و در راستای سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری و راهکارهای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش مبنی بر سیاست چندتألیفی در کتابهای درسی، افزایش مسئولیتپذیری مشارکت اجتماعی و مهارتهای مورد نیاز جامعه از طریق نظام تعلیموتربیت رسمی کشور در جهت نیل به اهداف کلان این سند و همچنین بهمنظور توسعهی فرهنگ شهروندی (آداب و آیین زندگی متعالی، بهداشتی و زیستمحیطی) افزایش کارایی در نظام تعلیموتربیت رسمی و عمومی و بهسازی در نظام برنامهریزی آموزشی، با برگزاری اتاقهای فکر متعدد با حضور کارشناسان مجرب از سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان و اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان؛ طرح بزرگ «کلاس شهر» به شرح ذیل و بهصورت گامبهگام برنامهریزی و اجرا گردید:
گام اول: بیان مسئله و تدوین برنامه عملیاتی
1- طرح مسئله، تبیین، برنامهریزی و تدوین براساس اسناد بالادستی مثل سند «تحول بنیادین» آموزشوپرورش و سند «شهروند فرهنگی» سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان
2- جلسات توجیهی با مدیریت شهری و اداره کل آموزشوپرورش
3- همگرایی و همافزایی در حوزهی مدیریت شهری شامل سازمان فرهنگی و اداره کل آموزشوپرورش
4- امضاء تفاهمنامه همکاری بین کمیسیون اجتماعی و محیطزیست شورای اسلامی شهر اصفهان و سازمان فرهنگی با اداره کل آموزشوپرورش استان اصفهان و تشکیل کمیتهی نظارتی متشکل از دو حوزهی مدیریت شهری
5- تدوین برنامهی عملیاتی
گام دوم: تدوین برنامه محتوایی و تبیین ضرورت اجرای طرح
1- تشکیل کمیتهی محتوایی و تدوین برنامهی محتوایی
2- تدوین محتوا شامل:
- کتاب کار آموزش مفاهیم شهروندی مبتنی بر دروس پایهی اول ابتدایی ویژه «دانشآموزان»
- کتاب کار آموزش مفاهیم شهروندی مبتنی بر دروس پایهی اول ابتدایی ویژه «معلمان» کلاس اول
- کتاب کار آموزش مفاهیم شهروندی مبتنی بر دروس پایهی اول ابتدایی ویژه «اولیاء دانشآموزان»
- اخذ مجوزهای لازم و تایید دفتر تألیف کتب درسی سازمان پژوهش و برنامهریزی وزارت آموزشوپرورش برای هر سه کتاب فوقالذکر
- تبیین و معرفی طرح کلاس شهر ویژه مربیان، مدیران و اولیاء و آموزش آنان براساس فصول دروس کتاب کلاس شهر
گام سوم: اجرای طرح و بررسی میزان اثربخشی
اجرای آزمایشی طرح در 43 مدرسه شامل:
- – آموزشهای مستقیم و رسمی با کتاب کار توسط معلمان
- آموزشهای غیرمستقیم و خلاق شامل کارگاهها، نمایش و اجرای برنامههای شاد و متنوع بر پایهی مفاهیم کتاب کلاس شهر
- اجرای مسابقات فرهنگی هنری
- فعال شدن تیم ارزیاب و تدوین کتاب جهت بررسی اثربخشی آموزشهای کلاس شهر در مدارس پایلوت طرح (43 مدرسه)
گام چهارم: بسط و گسترش طرح
درخواست اداره کل آموزشوپرورش از سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری جهت تألیف کتاب «سبک زندگی و آداب شهروندی»؛ ویژه دانشآموزان پایهی ششم ابتدایی
- – تألیف کتاب مذکور و اخذ مجوزهای لازم و تایید دفتر تألیف کتب درسی سازمان پژوهش و برنامهریزی وزارت آموزشوپرورش
- تولید محتواهای الکترونیکی مفاهیم شهروندی شامل: انیمیشن، موشن گرافیک، فیلم آموزشی و…
گام پنجم: اجرای رسمی و تثبیت طرح
1- اخذ مجوز چاپ کتابهای کلاس اول و ششم از شورای اسلامی شهر و چاپ کتابها توسط شهرداری اصفهان
2- راهاندازی کانال کلاس شهر با محتواهای آموزش فرهنگ شهروندی در پلتفرم شاد
3- تحویل کتابهای کلاس شهر به اداره کل آموزشوپرورش استان اصفهان
4- آغاز رسمی اجرای طرح کلاس شهر در مدارس اصفهان (سال تحصیلی 1401-1400) در تاریخ یکم دیماه 1400
4 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام، این یک دیدگاه میباشد.
برای شروع کار با نظارت، ویرایش و حذف نظرات، لطفا از صفحه نمایش نظرات در داشبورد دیدن کنید.
Commenter avatars come from Gravatar.
این یک پاسخ به دیدگاه شما می باشد.
این دومین پاسخ است!
این یک دیدگاه جدید می باشد